Duru
New member
\Allah Zamandan ve Mekândan Münezzehtir Hangi Ayet?\
İslam inancına göre Allah Teâlâ yaratılmışlara ait hiçbir özellik taşımaz. Bu temel prensip, Allah’ın zaman ve mekân gibi yaratılmışlara mahsus olan kavramlardan da münezzeh (uzak) olduğunu ifade eder. Kur’an-ı Kerîm ve sahih hadisler, Allah’ın mutlak kudret sahibi olduğunu ve hiçbir şeye muhtaç olmadığını açıkça beyan eder. “Allah zamandan ve mekândan münezzehtir” ifadesi, O’nun ezelî ve ebedî oluşuna, sonsuz kudretine ve yaratılmışların kayıtlarından bağımsızlığına işaret eder.
\Kur’an’da Allah’ın Zamandan ve Mekândan Münezzeh Olmasına İşaret Eden Ayetler\
Kur’an-ı Kerîm’de bu konuda doğrudan "Allah zamandan ve mekândan münezzehtir" ifadesi geçmez; ancak bu anlamı açıkça ifade eden birçok ayet bulunmaktadır:
\1. En'âm Suresi, 103. Ayet:\
*"Gözler O’nu göremez, ama O gözleri görür. O Latîf’tir, her şeyden haberdardır."*
Bu ayet, Allah’ın fiziksel bir varlık olmadığını, dolayısıyla gözle görülemeyeceğini ifade eder. Görülebilmek, zaman ve mekânla kayıtlı olmayı gerektirir. Allah’ın ise böyle bir kaydı yoktur.
\2. İhlas Suresi, 1-4. Ayetler:\
*"De ki: O Allah birdir. Allah Samed’dir (hiçbir şeye muhtaç değildir). Doğurmamıştır ve doğurulmamıştır. Hiçbir şey O’na denk değildir."*
Bu ayetlerde Allah’ın mutlak tekliği, eksikliklerden münezzeh oluşu ve hiçbir şeye benzemediği vurgulanmaktadır. Zaman ve mekân ise yaratılmışlar için geçerli olan sınırlamalardır; Allah ise bunlardan münezzehtir.
\3. Hadid Suresi, 3. Ayet:\
*"O, evveldir, ahirdir, zahirdir, batındır. O, her şeyi bilendir."*
Evvel ve âhir olması zamanın öncesi ve sonrasını kapsar, yani zaman üstüdür. Zâhir ve bâtın olması ise hem görünen hem görünmeyen yönleriyle her şeyi kuşattığını, ama yine de hiçbir şeye benzemediğini ifade eder. Bu da mekândan münezzeh oluşuna işarettir.
\4. Şûrâ Suresi, 11. Ayet:\
*"O’nun benzeri hiçbir şey yoktur. O, işiten ve görendir."*
Allah’ın benzeri yoktur. Zamanla sınırlı olan her şey yaratılmıştır ve benzerlik taşır. Dolayısıyla Allah, zaman ve mekândan bağımsızdır.
\Allah’ın Zaman ve Mekândan Münezzeh Oluşunun Akaid Açısından Anlamı\
Kelâm ilminde Allah’ın sıfatları detaylı biçimde ele alınır. “Muhalefetün li’l-havadis” yani “yaratılmışlara benzemezlik” sıfatı, Allah’ın hiçbir yaratılmışla benzeşmeyeceğini bildirir. Zaman ve mekân yaratılmıştır; dolayısıyla Allah zamanın ve mekânın ötesindedir. Eğer Allah bir mekânda olsaydı, oraya sığmış olurdu. Bu da sonsuzlukla çelişir. Yine eğer zamanla kayıtlı olsaydı, başlangıç ve son gibi kavramlar O’nun için de geçerli olurdu ki bu da “Ezelî” sıfatıyla bağdaşmaz.
\Felsefi ve Teolojik Yaklaşımlar\
İslam düşünce tarihinde özellikle Eş’arî ve Mâtürîdî mezhepleri Allah’ın zaman ve mekânla kayıtlı olmadığını açıkça belirtir. Buna karşılık bazı mezhepler (mücessime gibi) Allah’a cisim isnadında bulunarak büyük bir itikadi hata içine düşmüşlerdir. Ehl-i Sünnet inancına göre ise Allah ne bir mekândadır, ne de zamanla kayıtlıdır. O, zaman ve mekânı yaratandır, yaratılmış olana benzemekten münezzehtir.
\Sıkça Sorulan Sorular ve Cevapları\
\Soru 1: Allah bir mekânda değilse nerede?\
Cevap: Bu soru, insanın kendi deneyim alanını Allah’a yansıtmasından doğar. Allah, “nerede” sorusunun muhatabı değildir çünkü mekân kavramı yaratılmışlara aittir. Allah mekânı yaratandır; mekân yaratılmadan önce de vardı. O, mekânın ötesindedir.
\Soru 2: Allah zaman içinde mi hareket eder?\
Cevap: Hayır. Zaman Allah’ın yarattığı bir boyuttur. Allah zamana tabi değildir, zamanla kayıtlı değildir. O ezelî ve ebedîdir, yani başlangıcı ve sonu yoktur.
\Soru 3: Kur’an’da Allah’ın Arş’ta olduğu yazıyor. Bu, O’nun bir yerde olduğunu göstermez mi?\
Cevap: Kur’an’da “Rahmân Arş’a istivâ etti” (Tâhâ, 5) ifadesi geçer. Ancak bu istivâ (yükselme) Allah’ın mekânda bulunması anlamında yorumlanmaz. Ehl-i Sünnet âlimleri bu ifadeyi mecazî anlamda değerlendirir: Allah’ın kudret ve hâkimiyetinin Arş’ı kuşattığını belirtir. Dolayısıyla Arş ifadesi de mecazdır ve Allah’ın bir yerde olduğu anlamına gelmez.
\Soru 4: Allah zamandan ve mekândan münezzehse, dualarımızı nasıl duyar?\
Cevap: Allah’ın işitmesi ve bilmesi zaman ve mekânla kayıtlı değildir. O’nun “Semi’” (işiten) ve “Basîr” (gören) sıfatları mutlak ve kusursuzdur. Her şeyi aynı anda işitir, bilir, görür. Bu, sınırlı bir varlık olan insanın anlayışının ötesindedir.
\Soru 5: Cennette Allah’ı görecek miyiz
İslam inancına göre Allah Teâlâ yaratılmışlara ait hiçbir özellik taşımaz. Bu temel prensip, Allah’ın zaman ve mekân gibi yaratılmışlara mahsus olan kavramlardan da münezzeh (uzak) olduğunu ifade eder. Kur’an-ı Kerîm ve sahih hadisler, Allah’ın mutlak kudret sahibi olduğunu ve hiçbir şeye muhtaç olmadığını açıkça beyan eder. “Allah zamandan ve mekândan münezzehtir” ifadesi, O’nun ezelî ve ebedî oluşuna, sonsuz kudretine ve yaratılmışların kayıtlarından bağımsızlığına işaret eder.
\Kur’an’da Allah’ın Zamandan ve Mekândan Münezzeh Olmasına İşaret Eden Ayetler\
Kur’an-ı Kerîm’de bu konuda doğrudan "Allah zamandan ve mekândan münezzehtir" ifadesi geçmez; ancak bu anlamı açıkça ifade eden birçok ayet bulunmaktadır:
\1. En'âm Suresi, 103. Ayet:\
*"Gözler O’nu göremez, ama O gözleri görür. O Latîf’tir, her şeyden haberdardır."*
Bu ayet, Allah’ın fiziksel bir varlık olmadığını, dolayısıyla gözle görülemeyeceğini ifade eder. Görülebilmek, zaman ve mekânla kayıtlı olmayı gerektirir. Allah’ın ise böyle bir kaydı yoktur.
\2. İhlas Suresi, 1-4. Ayetler:\
*"De ki: O Allah birdir. Allah Samed’dir (hiçbir şeye muhtaç değildir). Doğurmamıştır ve doğurulmamıştır. Hiçbir şey O’na denk değildir."*
Bu ayetlerde Allah’ın mutlak tekliği, eksikliklerden münezzeh oluşu ve hiçbir şeye benzemediği vurgulanmaktadır. Zaman ve mekân ise yaratılmışlar için geçerli olan sınırlamalardır; Allah ise bunlardan münezzehtir.
\3. Hadid Suresi, 3. Ayet:\
*"O, evveldir, ahirdir, zahirdir, batındır. O, her şeyi bilendir."*
Evvel ve âhir olması zamanın öncesi ve sonrasını kapsar, yani zaman üstüdür. Zâhir ve bâtın olması ise hem görünen hem görünmeyen yönleriyle her şeyi kuşattığını, ama yine de hiçbir şeye benzemediğini ifade eder. Bu da mekândan münezzeh oluşuna işarettir.
\4. Şûrâ Suresi, 11. Ayet:\
*"O’nun benzeri hiçbir şey yoktur. O, işiten ve görendir."*
Allah’ın benzeri yoktur. Zamanla sınırlı olan her şey yaratılmıştır ve benzerlik taşır. Dolayısıyla Allah, zaman ve mekândan bağımsızdır.
\Allah’ın Zaman ve Mekândan Münezzeh Oluşunun Akaid Açısından Anlamı\
Kelâm ilminde Allah’ın sıfatları detaylı biçimde ele alınır. “Muhalefetün li’l-havadis” yani “yaratılmışlara benzemezlik” sıfatı, Allah’ın hiçbir yaratılmışla benzeşmeyeceğini bildirir. Zaman ve mekân yaratılmıştır; dolayısıyla Allah zamanın ve mekânın ötesindedir. Eğer Allah bir mekânda olsaydı, oraya sığmış olurdu. Bu da sonsuzlukla çelişir. Yine eğer zamanla kayıtlı olsaydı, başlangıç ve son gibi kavramlar O’nun için de geçerli olurdu ki bu da “Ezelî” sıfatıyla bağdaşmaz.
\Felsefi ve Teolojik Yaklaşımlar\
İslam düşünce tarihinde özellikle Eş’arî ve Mâtürîdî mezhepleri Allah’ın zaman ve mekânla kayıtlı olmadığını açıkça belirtir. Buna karşılık bazı mezhepler (mücessime gibi) Allah’a cisim isnadında bulunarak büyük bir itikadi hata içine düşmüşlerdir. Ehl-i Sünnet inancına göre ise Allah ne bir mekândadır, ne de zamanla kayıtlıdır. O, zaman ve mekânı yaratandır, yaratılmış olana benzemekten münezzehtir.
\Sıkça Sorulan Sorular ve Cevapları\
\Soru 1: Allah bir mekânda değilse nerede?\
Cevap: Bu soru, insanın kendi deneyim alanını Allah’a yansıtmasından doğar. Allah, “nerede” sorusunun muhatabı değildir çünkü mekân kavramı yaratılmışlara aittir. Allah mekânı yaratandır; mekân yaratılmadan önce de vardı. O, mekânın ötesindedir.
\Soru 2: Allah zaman içinde mi hareket eder?\
Cevap: Hayır. Zaman Allah’ın yarattığı bir boyuttur. Allah zamana tabi değildir, zamanla kayıtlı değildir. O ezelî ve ebedîdir, yani başlangıcı ve sonu yoktur.
\Soru 3: Kur’an’da Allah’ın Arş’ta olduğu yazıyor. Bu, O’nun bir yerde olduğunu göstermez mi?\
Cevap: Kur’an’da “Rahmân Arş’a istivâ etti” (Tâhâ, 5) ifadesi geçer. Ancak bu istivâ (yükselme) Allah’ın mekânda bulunması anlamında yorumlanmaz. Ehl-i Sünnet âlimleri bu ifadeyi mecazî anlamda değerlendirir: Allah’ın kudret ve hâkimiyetinin Arş’ı kuşattığını belirtir. Dolayısıyla Arş ifadesi de mecazdır ve Allah’ın bir yerde olduğu anlamına gelmez.
\Soru 4: Allah zamandan ve mekândan münezzehse, dualarımızı nasıl duyar?\
Cevap: Allah’ın işitmesi ve bilmesi zaman ve mekânla kayıtlı değildir. O’nun “Semi’” (işiten) ve “Basîr” (gören) sıfatları mutlak ve kusursuzdur. Her şeyi aynı anda işitir, bilir, görür. Bu, sınırlı bir varlık olan insanın anlayışının ötesindedir.
\Soru 5: Cennette Allah’ı görecek miyiz